گزارش سیاستی مبتنی بر داده؛ بازنمایی قدرتگیری مجدد طالبان در افغانستان از نگاه کاربران افغانستانی و ایرانی در فضای مجازی
نویسنده:
علیرضا حدادی
- دکترای جامعه شناسی دانشگاه تهران
- متخصص علوم اجتماعی محاسباتی
مقدمه
پس از حدود 20 سال نبرد، سرانجام طالبان در 24 مردادماه 1400 قدرت را در افغانستان در اختیار گرفت و اشرف غنی به همراه بخش زیادی از سران دولت، به سرعت کشور را ترک نمود. سرعت بسیار بالای سقوط شهرها و ولسوالیها و عدم مقابله جدی ارتش به رغم تجهیزات کافی و نیروی انسانی مناسب، موجب شگفتی و حیرت جهانیان گشت. پرسشهایی از قبیل نسبت و همکاری احتمالی اشرف غنی و کرزی با طالبان، علل عدم مقاومت جدی ارتش در برابر طالبان، نگرش مردم افغانستان به طالبان و دولت سابق افغانستان و مهمتر از همه سرنوشت افغانستان به سوالاتی جدی تبدیل شدهاند. در هرصورت، افغانستان امروز در اختیار امارت اسلامی است و اکنون باید بهمثابه یک واقعیت سیاسی بدان نگریست. اهمیت آینده سیاسی اجتماعی افغانستان برای ایران به جهاتی بیش از هر کشور دیگری است. افغانستان پس از ایران بزرگترین کشور فارسی زبان جهان است و 20 تا 30 درصد از مردم این کشور شیعه هستند. علاوه بر این در حال حاضر ایران و افغانستان ۸۱۵ کیلومتر مرز مشترک دارند و با استناد به دادههای مرکز آمار (سرشماری 1395) حداقل 1.6 میلیون افغان در ایران زندگی میکنند و افغانها بزرگترین جمعیت مهاجر حاضر در ایران هستند و بر اساس گزارشهای موجود جمعیت شایان ذکری از افغانها پس از سقوط دولت این کشور راهی مرزهای ایران شدهاند. پیامدهای قدرتگیری طالبان از چند جهت میتواند عامل بروز مشکل برای ایران باشد.