برای بررسی تغییر رفتار کاربران ایرانی در تلگرام پس از فیلترینگ سال ۱۴۰۱، کانالها به تفکیک گرایش سیاسی به ۴ دسته (حامی، معاند، منتقد، غیرسیاسی) تقسیم شدند و میزان تولید محتوای آنها مقایسه شد.
تا پیش از رخدادهای 1401، تلگرام برخلاف پلتفرمهایی چون توئیتر و اینستاگرام، جولانگاه رقابتی رسانهای جریان حامی در قالبهای خبری و اطلاعرسانی رسمی خنثی، در بین شبکههای اجتماعی خارجی بود.
در ماههای ابتدایی فیلترینگ ۱۴۰۱، شاهد کاهش تولید محتوای حامی حاکمیت در مقابل افزایش تولید محتوای معاند و منتقد بودیم.
داده مربوط به کاربران حرفهای حامی حاکمیت ، پیش از مهر ۱۴۰۱ نشان میدهد تولید بیشتری نسبت به معاند داشتند و با گرایش منتقد و غیرسیاسی هم رقابت نزدیکی داشتند. اما افتی که در چند ماه (از مرداد تا آبان 1401) به واسطه مخاطرات کنشگری اینترنتی و رسانهای برای تولید حامیان اتفاق افتاد و افزایش فعالیتی که معاندان داشتند، سبب شد تولید حامی از معاند کمتر شده و این روند در بلند مدت هم به حالت اولیه بازنگشت. نسبت تولید حامی به معاند (35درصد در کوتاه مدت) و (16 درصد در بلندمدت) کاهش داشته است.
درصورتی که اگر این شوک اتفاق نمیافتاد و طبق شیب روند پیشین خود پیش میرفت، در انتهای دوره میانگین پست حامی خیلی بیشتر و نزدیک به غیرسیاسی و منتقد بود. اما اکنون شاهدیم که درصد رشد محتوا با گرایش معاند در طی یکسال (۴۲درصد) بوده، در حالیکه رشد محتوا با گرایش حامی (۲۳درصد) بوده است.
بدین معنا فاصله حامیان با تولید محتوای غیرسیاسی (93درصد رشد) و منتقد (58درصد رشد) هم زیاد شده و اصطلاحا عقب افتادند و مزیت نسبی خود را از دست دادهاست.
در طی این مدت، حامیان حاکمیت، کمتر از سایر گرایشهای سیاسی رشد فعالیت داشتند و احتمالا تمرکز بیشتری در پلتفرمهای داخلی یافتند.
در مقابل بیشترین رشد تولید محتوا در حیطه محتوای غیرسیاسی رخ داده است (93 درصد).
کانال منتقد، کانالی است که غالب پستهای آن دارای رویکرد نقد درون چارچوب حاکمیت ظام است (مانند اصلاحطلبان و عدالتخواهان).
سه برهه زمانی بهصورت گسسته بررسی شده و خط روندها، برای تصویرسازی بهتر ترسیم شدهاند.
▪️ P: مجموع تعداد پست در هر کانال
▪️ n: تعداد کانال فعال در بازه زمانی
▪️ کاربر حرفهای: مدیران کانالها
